Patiënt en immigrantenarts allebei gebaat bij nieuwe taaltoets

De huidige taaltoetsen schieten tekort en schaden de patiëntveiligheid, betoogt Paul Herfs, gastonderzoeker aan het European Research Centre on Migration and Ethnic Relations (ERCOMER) van de Universiteit Utrecht

Recent werd een Griekse tandarts uitgeschreven uit het BIG-register. Een groot aantal patiënten hield beschadigde gebitten over aan zijn behandeling. Niet alleen bleek zijn vakkennis beneden de maat, hij kon ook niet communiceren in de Nederlandse taal met zijn patiënten.

Europese artsen konden namelijk tot voor kort zonder meer met het eigen diploma in Nederland aan de slag. Ook een taaltoets was geen eis. Een Europese Richtlijn garandeert dat een Griekse, Duitse of Spaanse arts ook in Nederland als arts kan werken: wie beschikt over de juiste nationaliteit en het juiste diploma kan ook in Nederland worden ingeschreven in het BIG-register. Die Richtlijn is nu aangepast: de arts moet voortaan ook getoetst worden op voldoende kennis van de Nederlandse taal.

De Britten voerden die taaleis al een jaar geleden in. Nederland volgt nu, maar twijfelt over wat voor soort toets dat moet zijn. Zowel universiteiten en hogescholen als hoger opgeleide buitenlanders geven aan behoefte te hebben aan een nieuw Staatsexamen, op een hoger niveau dan nu mogelijk is. Maar het ministerie van OC&W is er geen voorstander van: wie gaat dat betalen? Waarom niet gewoon het huidige Staatsexamen programma 2?

Maar dat Staatsexamen programma 2 is nauwelijks voldoende voor toelating tot het eerste jaar van een universitaire opleiding. Voor artsen die werkzaam zijn in de patiëntenzorg is een hoger niveau absoluut noodzakelijk. Daar komt bij dat bijna alle West-Europese landen over een taalexamen op programma 3-niveau beschikken. In Nederland ontbreekt dat.

Een andere mogelijkheid is om de taaltoets over te nemen uit de assessmentprocedure die nu geldt voor artsen uit een niet-EER-land. Zij worden getoetst op voldoende kennis van de Nederlandse taal, de Engelse taal en kennis van de Volksgezondheid door een taalinstituut. Als ze voor al die onderdelen geslaagd zijn, volgt de beroepsinhoudelijke toets van kennis en vaardigheden.

Maar een (gevalideerd) staatsexamen programma 3, ontwikkeld door experts van CITO en ICE onder verantwoordelijkheid van het College voor Toetsen en Examens, verdient de voorkeur boven een examen van een taalinstituut. Ter vergelijking: een landelijke toets voor VWO en HAVO boezemt meer vertrouwen in dan een VWO- of HAVO-toets die ontwikkeld is en afgenomen wordt door de school van de geëxamineerde leerling.

Alles bij elkaar genoeg reden voor OC&W om te investeren in een nieuwe taaltoets op programma 3-niveau die een nationale standaard kan worden. Dat geldt niet alleen voor medici maar ook voor andere hoog opgeleide buitenlanders die op academisch niveau willen of moeten functioneren in de Nederlandse samenleving. Zo’n nieuw staatsexamen voorziet in een belangrijke behoefte. De patiëntveiligheid is beter gewaarborgd als buitenlandse artsen op niveau kunnen communiceren met patiënten. Dat is overigens ook wettelijk voorgeschreven in de Wet op de Geneeskundige Behandelovereenkomst.

Lees meer:

Taaltoets Europese artsen moet strenger (Medisch Contact, 19 januari 2016)

De lange weg naar erkenning (Medisch Contact, 25 februari 2016)

De assessmentprocedure voor buitenlandse artsen: een balans na 7 jaar (Universiteit Utrecht | Ercomer, maart 2013)

Naar een veiliger BIG-register (Nederlands Tandartsenblad, 13 februari 2015)